گروه ویراستاران کتابک
قصه گفتن یا خواندن کتاب برای کودکان یکی از بهترین راههای گذراندن وقت با آنها است. قصه های کودکانه گفتن نه تنها صمیمیت شما را با کودک افزایش میدهد، بلکه به رشد ذهنی و گسترده شدن دایره لغات او نیز کمک میکند. با خواندن کتاب یا قصه گفتن برای کودک، در واقع او را با اصوات گوناگون آشنا میکنید و در عین حال ارزش واقعی مطالعه را به او نشان میدهید. همین امر باعث میشود کودک در سنین بالاتر اشتیاق بیشتری به مطالعه نشان دهد. قصه گفتن برای کودک باعث تقویت قوه تخیل او میشود و حس کنجکاوی او را بر میانگیزد. خواندن کتابهایی که مخصوص کودکان و دارای تصاویر زیبا و جذاب هستند مهارت تفکر را در کودک تقویت میکند. کودک نسبت به پدیدههای اطراف خود اشتیاق بیشتری نشان میدهد و در آنها دقت بیشتری میکند.
تقویت مهارتهای ذهنی کودک
شنیدن قصه یا کتاب مهارتهای ذهنی کودک را تقویت میکند. برعکس تماشای تلویزیون که قوه تخیل کودک را تنبل میکند و اجازه تفکر مؤثر را به او نمیدهد، شنیدن قصه باعث میشود کودک از دانستهها و تصاویر ذهنی خود استفاده کند. کودکان صحنههای داستان را در ذهن خود همانطور که دوست دارند میسازند و از اینکار لذت میبرند.
گفتن قصههای غنی برای کودکان باعث میشود آنها با فرهنگ و آداب و رسوم ملی خود بیشتر آشنا شوند و در رابطه با جامعه و خانواده خود اطلاعات بیشتری کسب کنند. از طریق قصه یا کتاب میتوان کودکان را با مفاهیمی اخلاقی نظیر صداقت، شجاعت، فداکاری، محبت و . آشنا کرد. همچنین میتوان تنوعی را که در میان مردم جهان و جوامع گوناگون وجود دارد به آنها نشان داد.
ساختن قصههای خیالی با تصاویر کتاب
قصه گفتن برای کودکان تنها به معنای خواندن کتاب برای آنها نیست. شما میتوانید با فرزندتان به تصاویر یک کتاب نگاه کنید و برای او با توجه به تصاویر قصهای خیالی بسازید و برای او بگویید. شاید با اینکار استعداد نهفته خودتان نیز در قصهگویی آشکار شود. همچنین میتوانید نظر فرزندتان را نیز راجع به تصاویر جویا شوید. شما میتوانید از طریق قصههایی که برای فرزندتان میگویید، او را با پدیدههای اطراف بیشتر آشنا کنید و یا حتی او را برای انجام کاری آماده کنید. مثلاً اگر قرار است او را نزد پزشک ببرید و تصور میکنید که ممکن است فرزندتان دچار واهمه شود، میتوانید پیش از اینکار قصهای در این رابطه برای او بگویید تا تصویری خیالی در ذهن او بسازید و آمادگی او را افزایش دهید.
ایجاد روابط صمیمانه
همچنین میتوانید قصه واقعی از زندگی خودتان و حوادثی که در گذشته، مثلاً دوران کودکی، برایتان اتفاق افتاده است برای فرزندتان بگویید. با اینکار، علاوه بر سرگرمی، فرزندتان با شما و گذشتهتان نیز بیشتر آشنا میشود. قصه گفتن علاوه بر کودکان برای والدین نیز بسیار مفید است. پدر یا مادر میتوانند از طریق قصه گفتن یا خواندن کتاب برای فرزندشان با او ارتباط برقرار کنند و در روابط خود، صمیمیت را افزایش دهند. کودکانی که روابط صمیمانهای با والدین خود دارند، در آینده کمتر دچار آسیبهای اجتماعی میشوند و در روابط خود با دیگران موفقترند. همچنین والدینی که با فرزند خود رابطه نزدیکی دارند، راحتتر میتوانند رفتار آنها را کنترل کنند و آنها را در زندگی راهنمایی کنند.
سن مناسب
برای قصه گفتن یا خواندن کتاب، هیچ سن خاصی سن مناسب مشخص نشده است. هر چه سن کودک کمتر باشد بهتر است. برخی متخصصان معتقدند میتوان برای کودک از همان دوران نوزادی قصه گفت؛ اما از نظر برخی دیگر، بهترین سن برای قصه گفتن یا خواندن کتاب، ۴ – ۶ ماهگی است زیرا از این سن به بعد کودک میتواند سر و گردن خود را کنترل کند و به تصاویر کتاب نگاه کند. در هر صورت، در هر سنی که برای فرزندتان کتاب بخوانید او از قرار گرفتن در بغل شما و شنیدن صدایتان لذت خواهد برد.
یکی از بهترین سرگرمیها
قصه گفتن یا خواندن کتاب، علاوه بر مزایای مذکور، یکی از بهترین انواع سرگرمیها است. کودکان عاشق شنیدن قصه هستند! مطمئن باشید هر زمانی که بخواهید برای آنها قصه بگویید، آنها از خود آمادگی و اشتیاق نشان خواهند داد. پس قصه گفتن را فقط به پیش از خواب محدود نکنید. هنگام سفر در قطار، هواپیما یا خودروی شخصی، در پارک، در حمام و یا حتی در مطب پزشک میتوانید برای فرزندتان قصه بگویید و او را سرگرم کنید.
قصه گفتن یا خواندن کتاب به سایر زبانها
بسیاری از والدین، علاوه بر زبان مادری به یک یا چند زبان دیگر نیز مسلط هستند. اگر شما جزء این دسته از والدین هستید، از فرصتی که در اختیاردارید به نفع فرزندتان استفاده کنید. برای او به زبانی دیگر قصه بگویید یا کتاب بخوانید. همچنین میتوانید شعرهای آن زبان را برای او بخوانید. با اینکار، پایههای اولیه یادگیری زبان دوم در ذهن فرزند شما شکل میگیرد و همین در آینده برای یادگیری زبان دیگر به او کمک خواهد کرد. قصه گفتن به زبانی دیگر به تقویت مهارتهای زبانی خود شما نیز کمک خواهد کرد. برای تسهیل اینکار میتوانید از کتابهای دوزبانه استفاده کنید.
قصه گویی در کشور ما سابقه ای بس دیرینه و قدیمی دارد، اما نفوذ عوامل و وسایل ارتباط جمعی و علاوه بر آن مسائل خاص حوزه های شهرنشینی، موجب شده تا نقش قصه گویی در طول دوران و به ویژه در نظام های آموزشی کم رنگ شود.
همچنین به قصه گویی هنوز به عنوان یک فن نگاه نمی شود و در نظام آموزش و پرورش جایگاه شایسته ای برای قصه گویی به چشم نمی خورد. بسیاری از علاقمندان به این فن، به تجارب خود متکی هستند و کمتر با روش های علمی و اصول قابل قبول این فن آشنایی دارند. بحث درباره ی نظام تعلیم و تربیت بسیار گسترده است، به گونه ای که وارد شدن به هر حیطه از آن، نیازمند دانش و تخصص است و اگر محققی واجد تخصص نباشد و علاوه برآن در زمینه ی مسائل تربیتی صبر و حوصله و دقت لازم را به کار نبرد، بی شک نمی تواند این نظام را به سر منزل مقصود هدایت کند.
همان گونه که می دانید در کشور ما به رغم وجود گنجینه های علم و معرفت و داستان ها و افسانه های زیبا و آموزنده، اولیا و مربیان بیشترین وقت خود به مسائل آموزشی کودکان اختصاص می دهند و دانش آموزان نیز، در خانه و مدرسه بیشتر اوقات خود را صرف یادگیری های غیر فعال کرده، از سختی و خشکی دروس و اضطراب امتحان و نمره رنج می برند. بدین ترتیب اغلب اولیا و مربیان از هدف اصلی تعلیم و تربیت که پرورش انسان های خلاق، مبتکر و کارآمد است باز می مانند.
آنچه که این مقاله در پی آن است، بررسی جایگاه قصه گویی در نظام آموزش رسمی کشور است. این نظام گسترده بخش بسیار وسیعی از جامعه را تحت پوشش قرار می دهد. از دوران پیش دبستان تا دوران دانشگاه گستره ی نظام تعلیم و تربیت است، اما در این مقاله هرجا به نظام آموزشی اشاره می شود، مراد دوران پیش دبستان و دبستان است. این دو بخش نیمی از جمعیت دانش آموزی را تحت پوشش خود دارد. با این اوصاف این مقاله در پی آن است که به این سوالات پاسخ دهد:
با توجه به همه ی عوامل فوق در این مقاله ضمن مطالعه ی آرا و نظرات صاحب نظران سعی شده است تا با نگاهی دوباره به فعالیت قصه گویی جایگاه واقعی آن در نظام آموزشی کشور مورد ارزیابی قرار گیرد.
ادبیات کودک شامل قصه، شعر، نمایش، افسانه و داستان و. است. ادبیات کودکان عبارتست از: تلاشی هنرمندانه در قالب کلام برای هدایت کودک به سوی رشد، با زبان و شیوه ای مناسب و در خور فهم او. به بیانی دیگر ادبیات عبارت است از چگونگی تعبیر و بیان احساسات، عواطف و افکار به وسیله ی کلمات در اشکال و صورت های گوناگون.
برای شناخت جایگاه واقعی قصه گویی در نظام تعلیم و تربیت ابتدا لازم است عناصر اصلی این سرفصل را مورد دقت قرار دهیم.
مطمئناٌ با شناخت و تعریف صحیح از کلیدهای واژگانی اصلی این عنوان، زمینه برای دستیابی مطمئن تر به جایگاه قصه گویی فراهم می شود.
در این عنوان به دو کلمه ی اصلی بر می خوریم نخست:
قصه و دوم:
نظام تعلیم و تربیت برای شروع بحث بهتر است ابتدا کلمه ی قصه و قصه گویی را مجدداٌ تعریف کنیم: خانم سیما داد در کتاب فرهنگ و اصطلاحات ادبی ذیل کلمه ی قصه آورده است: " قصه در لغت به معنی حکایت و سرگذشت است و دراصطلاح به آثاری اطلاق می شود که در آن ها تاکید برحوادث خارق العاده بیشتر از تحول و تکوین آدم ها و شخصیت ها است. در قصه یا حکایات محور ماجرا بر حوادث خلق الساعه قرار دارد. حوادث قصه ها را به وجود می آورند و در واقع رکن اساسی بنیادی آن را تشکیل می دهند ؛ بی آنکه در گسترش و بازسازی قهرمان ها و آدم های قصه نقشی داشته باشد. "
همچنین در لغت نامه ی دکتر معین درباره ی کلمه ی تعلیم آمده است: "آموختنی های مربوط به مسائل اجتماعی، تمدن و امور اجتماعی. آموختن و یاد دادن" و تربیت: "پرورش دادن، رشد کردن "معنی شده است.
با توجه به دو تعریف فوق زمینه های بررسی جایگاه قصه گویی در نظام های آموزشی مشخص تر می شود.
برای بهبود نظام تعلیم و تربیت با توجه به گستره ی بسیار وسیع آن؛ نخست لازم است نوع جامعه ای که درآن به نقش و جایگاه قصه می پردازیم را بشناسیم. در بررسی جوامع و تا حدود پانزده سال قبل به دو نوع جامعه برمی خوریم: جامعه ی کشاورزی و جامعه ی صنعتی.
هرکدام از این دو جامعه از ارتباطاتی یک سویه بهره می بردند و وسیله ی انتقال پیام در آن ها عمدتاٌ نوشته، رادیو و تلویزیون بود. در اواخر قرن بیستم شاهد پیدایش جامعه ی دیگری به نام جامعه ی اطلاعاتی بودیم که اصلی ترین منبع در این جامعه دانش و اطلاعات است و عمده ترین سازمان های آن مراکز تحقیقاتی، دانشگاه ها و نظام های آموزشی می باشد. در این جامعه ارتباطات دوسویه و چند سویه است و این توانایی علاوه بر افزایش دادن سرعت ارسال و دریافت اطلاعات باعث افزایش فوق العاده ی سرعت رشد دانش نیز شده است. بنابراین در بخش آموزش دیگر نیازی به حفظ کردن مطالب نیست و باید هدف گذاری، برنامه ریزی و فرایند تدریس به سرعت از شیوه ی حفظ کردن و انبارداری اطلاعات به سمت ایجاد مهارت در فراگیرندگان به منظور توانایی دریافت اطلاعات مفید و مورد نیاز، چگونگی تجزیه و تحلیل داده ها و کسب نتایج تولید دانش تغییر جهت دهد و زمینه برای یافتن روابط و حقایق به جای آموزش آن ها فراهم شود.
با این اوصاف آیا نظام تعلیم و تربیت قابلیت این را دارد که مجدداٌ به فعالیت هایی نظیر قصه گویی رویکرد تازه ای ایجاد کند یا خیر ؟
اکنون همه ی نظام های تعلیم و تربیت به گونه ای با فناوری های ارتباطی درگیر می باشند. با توجه به هزینه های بسیار بالایی که در بسیاری از مدارس جهت بهبود امر تدریس و یادگیری به کار برده اند، انتظار می رفت که این عوامل به سمت ساده سازی و هیجان بخشیدن به آموزش پیش رود؛ اما متاسفانه در عمل مدارس فاقد نشاط و شادابی لازم می باشند. جریان تعلیم و تربیت نه فقط باید موجب شود تا خلاقیت در دانش آموزان توسعه یابد بلکه باید زمینه های آن را هم فراهم کند.
از سویی در نظام آموزشی رسمی کشورها و به ویژه در کشورهای جهان سوم به دلیل نیاز روزافزون جوامع به نیروهای متخصص تاکید بر یادگیری تئوریک است و به آموزش های نظری بیش از سایر آموزش ها توجه می شود.
به نظر می رسد نظام های آموزشی به ویژه نظام تعلیم و تربیت در کشور ما نیاز به بازسازی در زیربناهای فکری دارد. برای این منظور باید افراد آگاه و خبره بتوانند نیازهای جامعه ی اطلاعاتی را در کنار امور آموزشی به گونه ای سازماندهی کنند که تنوع فعالیت ها حفظ شده و همه چیز در خدمت سازندگی افرادی پرشور قرار گیرد.
از جمله فعالیت هایی که می تواند بدون ایجاد حساسیت در نظام آموزشی از عهده ی مسئولیت خطیر پرورش کودکان بر آمده و همه چیز را همانند حلقه ای واحد به دور خود جمع کند، فعالیت قصه گویی است. قصه به لحاظ نیاز فطری انسان، همیشه یکی از برنامه های مورد علاقه ی اوست. در طول تاریخ علی رغم پیشرفت های سریع تکنولوژی هنوز زبان ساده ی قصه نقش بسیار مهمی در بیان مسائل آموزشی دارد. هرچند با توجه به تغییرات تکنولوژی، تغییراتی اساسی در استفاده از قصه ها صورت گرفته است و به سختی رویکردهای سابق نسبت به قصه گویی ایجاد می شود، اما با هماهنگی بین بخش های مختلف نظام های آموزشی می توان خلا موجود در آن را پر کرد.
در این راستا توجه به این نکته ضروری به نظر می رسد، که یکی از بخش های مهم ادبیات کودک، قصه می باشد. قصه کودک را در همه ی اوقات زندگی پرورش می دهد و باعث مسرت خاطر، وسعت تخیل و قوت تصور او می شود و نیز نیروی ابتکار و ابداع به او می بخشد. قصه هایی که کودکان می خوانند و می شنوند اثری عمیق در فکر و روحیه ی آنان می گذارد و آن ها را برای رویارویی با مسائل رشد و معاشرت با دیگران آماده می سازد و نیز در درک و فهم مشکلات زندگی آن ها را یاری می دهد.
قصه، به ویژه در زمینه های زبان آموزی و آموختن کلمات تازه به کودکان نقش قاطعی دارد.
هدف های برنامه ی ادبیات کودکان و به ویژه قصه در آموزش و پرورش دوره ی ابتدایی عبارتند از:
1- کمک به پرورش قدرت بیان و عواطف و افکار کودکان
2- تقویت و پرورش نیروی تخیل در کودکان
3-تحریک قوه ی ابتکار و ابداع در کودکان
4-ایجاد عشق و علاقه به ادبیات در کودکان
5- رشد اعتماد به نفس کودک و علاقمند ساختن او به آزادی و عدالت اجتماعی
6- برآوردن نیازهای عاطفی کودک و آماداه ساختن او برای دریافت پیام های اخلاقی و انسانی و شهروندی خوب بودن.
متاسفانه نکته ای که تا کنون در نظام های آموزشی به چشم می خورد، تاکید بر جهل و نادانی کودکان است و این نگرش حاکی از طرز تلقی " انسان شکل نیافته " در تعلیم و تربیت است.
علاوه بر آن کتاب های درسی در هزاره ی جدید در حال تغییر است، اگر چه هنوز کتاب ها به صورت کامل متناسب با توانایی ها و خصوصیات ذهنی کودکان تدوین نشده است، اما آموزشگران جدید نسبت به نقش قصه در پرورش جسمی و روانی و ذهنی کودکان تاکید بسیار دارند و جامعه هم تا حدود زیادی این تغییرات را پذیرفته است.
طرز تلقی بزگسالان نسبت به کودک و سرشت او بخش مهمی از برداشت نسبت به مفهوم کودکی است. ادبیات جدید کودک، محصول دگرگونی در مفهوم کودک است و نگرش های تازه ای را نسبت به کودکان و توانایی ها و ویژگی های ذهنی آن ها پدید آورده است.
داستان و قصه نقش بسیار مهمی در تکوین شخصیت کودک دارد. از طریق قصه ها و داستان های خوب کودک به بسیاری از ارزش های اخلاقی پی می برد. پایداری، شجاعت، نوع دوستی، امیدواری و. ارزش هایی هستند که هسته ی مرکزی بسیاری از قصه ها و داستان ها را تشکیل می دهند.
پرورش حس زیبایی شناسی در کودک، متوجه ساختن کودک به دنیایی که اطرافش را فراگرفته، پرورش عادات مفید در کودک، تشویق حس استقلال طلبی و خلاقیت در کودک هدف های اصلی طرح قصه های خوب برای کودکان است.
کودک در نظام تعلیم و تربیت جدید انسانی فعال و پویا است که حق انتخاب دارد. او با تجارب متفاوتی روبه روست. یکی از کارهایی که کودک در نظام های آموزشی امروزه با آن روبه روست شنیدن، نوشتن و باز گفتن است. در ذهن کودک میلیون ها جرقه وجود دارد که هر کدام می تواند زمینه ی بروز و ظهور استعدادهای تازه را فراهم کند.
میل ذاتی کودک به شنیدن قصه موجب شده است تا قصه گویی به عنوان یکی از روش های آموزشی و تربیتی در طول اعصار مورد توجه باشد. کودک در داستان مایه ی زندگی خود را می یابد و خصوصیات رفتاری افراد را درک می کند.
داستان ها منعکس کننده ی نگاه انسان به جهان هستی و محیط پیرامون اوست و به همین دلیل قصه گویی راهی برای انتقال و آموزش آداب و رسوم و سنن از نسلی به نسل دیگر است. در تجدید حیات جاری قصه گویی، تعیین مرز ظریف بین اجرا و گفتن قصه به گونه ای فزاینده دشوار است و این تفاوت مربوط به رابطه ی بین گوینده و شنونده است و قصه در کانون این رابطه قرار دارد.
دانش آموز باید بتواند در طول قصه با قصه گو همراه باشد. اگر در نظام آموزشی به این مساله توجه شود، که قصه می تواند بسیاری از آموزه های تربیتی را به خوبی به مخاطب منتقل کند، مطمئنا رویکردها نسبت به فعالیت قصه گویی تغییرات جالبی پیدا خواهد کرد. متاسفانه به دلیل این که انتخاب معلمین در کشور با نگاه های پرورشی همراه نیست و در گزینش معلمان به توانمندی های خاص توجه نمی شود و ملاک گزینش بر اساس نمره می باشد، جایگاه قصه و قصه گویی و سایر فعالیت های پرورشی در نظام آموزشی به خوبی قوام نیافته است.
اگر فعالیت قصه گویی توسط فردی ناتوان که با اصول قصه گویی آشنا نیست، ارائه شود؛ نه تنها نمی تواند موثر واقع شود بلکه علی رغم میل فطری کودک به قصه او را از محیط قصه فراری می دهد. در این رابطه ما با دسته های مختلفی از قصه گویان روبه رو هستیم: قصه گو - مجری ها، قصه گو -کتابدارها و قصه گو- معلمان.
در نظام های آموزشی بیشتر شاهد قصه گو - معلمان هستیم؛ یعنی آن دسته از قصه گویانی که برای کودکان در برنامه های آموزشی قصه می گویند، اما علاقه مند به کار قصه گویی نیستند، در واقع آنان علاقه مند به اجرای قصه توسط قصه گو نیستند.
به دلیل حاکمیت این دیدگاه در نظام آموزشی، معلمین نمی توانند نقش قصه گویی را به خوبی ایفا کنند. معلیمن در نظام های آموزشی باید بدانند که بین اجرای فعالیت های آموزشی و فعالیت های پرورشی و فوق برنامه ارتباطی بسیار عمیق وجود دارد. ممکن است بسیاری از معلمین برای بچه های خود در خانه قصه بگویند و با شناختی که از او دارند درباره ی علاقه ها، ترس ها، یا محبت هایش قصه بگویند؛ اما قصه در مدرسه ویژگی های خاص خود را دارد. شکل ارائه ی آن متفاوت است. قصه در مدرسه شور و عاطفه ی بیشتری را می طلبد و باید به کودک آزادی عمل بیشتری بدهد. قصه با توجه به نیازهای فطری مخاطب فرق می کند. برای این منظور باید کتاب های درسی سرشار از ادبیاتی غنی و مفید باشد. این ادبیات باید با مدیریت و برنامه ریزی آموزشی همسو بوده و در برنامه ی تحصیلی خللی وارد نکند. معلم می تواند با قصه به دانش آموزان مهارت های پژوهشی را بیاموزد، می تواند گوش سپردن به قصه و برانگیختن کودکان را با آن ها تجربه کند.
نظام تعلیم و تربیت و قصه گویی
علاوه بر موارد فوق برنامه های آموزشی از جمله برنامه های چند رسانه ای می باشند. برنامه ی چند رسانه ای، برنامه ای است که ترکیبی از دو یا بیش از دو شکل هنری است که هر کدام می تواند جایگاه خود را داشته باشد و در مجموع کل واحدی را بیافریند.
قصه گویی در نظام آموزشی می تواند با اشکال مختلف درسی بیامیزد، به شرطی که روی برنامه ها به خوبی فکر شده باشد و ارتباط بین بخش های آن منسجم باشد. موثرترین برنامه ها آن هایی هستند که بر درون مایه یا موضوع درسی یا نویسنده ای خاص متمرکز شده باشند.
برای آماده سازی یک برنامه ی درسی که بتواند در نظام تعلیم و تربیت مفید واقع شود باید در مواد مورد استفاده ی آن دقت شود.
شرط موفقیت یک برنامه نظیر قصه گویی در مدارس روانی و موزون بودن آن است. در یک نظام تعلیم و تربیت باید بخش ها مکمل هم باشند و در عین حال آنقدر قدرت داشته باشند که مستقل به کار آیند.
اگر چه امروزه به عواملی نظیر تفکیک بودجه و کاهش تعداد کارکنان در نظام های آموزشی اشاره می شود، با این حال رویکردهای تازه ای نسبت به فعالیت هایی نظیر قصه گویی درحال پیدایش است
به نظر می رسد برای رفع مشکل عدم توانمندی معلمین به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر آموزشی باید دوره هایی برای آن ها برگزار شود. مدیران، معلمین و سایر افراد دست اندرکار نظام تعلیم و تربیت بایستی نسبت به شرکت در برنامه های قصه گویی ترغیب شوند، چون اگر بهترین قصه ها هم در خدمت شخصی که علاقمند به قصه گویی نباشد قرار گیرد و نتواند از عهده ی ارائه ی آن برآید، در واقع کاری عبث انجام شده است.
دوره های آموزش ضمن خدمت که بعضا بی توجه به نیازهای واقعی معلمین برگزار می شود نتایج مفیدی را به دنبال نخواهد داشت، اما با شناسایی افراد توانمند و علاقمند و برگزاری دوره های ضمن خدمت ویژه ی آنان کم کم نگرش ها نسبت به قصه گویی تغییر خواهد کرد.
در تدریس معلم باید طرح درس خود را از قبل آماده کرده باشد و از شیوه های مختلفی برای ارائه ی مطلب به دانش آموزان سود بجوید، اما متاسفانه در عمل چنین اتفاقی نمی افتد. معلم باید بداند که در عصر ارتباطات باید حجم دانسته هایش به حدی باشد که بتواند در برابر سوالات مختلف دانش آموزان پاسخگو باشد. با مسلط کردن خود به این تجهیزات است که او می تواند پله های موفقیت را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد.
کسانی که شغل معلمی را برگزیده اند خود زمانی دانش آموز بوده اند و شرایط آموزشی و پرورشی را در مدارس تجربه کرده اند. علی رغم پیشرفت های ظاهری هنوز اتفاق تاثیر گذاری در مدارس و در نحوه ی تدریس معلمین نیفتاده است. باید در نظام آموزشی فرصت هایی فراهم شود که در برانگیختن انگیزه برای معلمین نقش کاربردی باشد.
همچنین برای کسب جایگاه مناسب برای فعالیتی نظیر قصه گویی لازم است در دانشگاه ها و سایر موسسات مرتبط رشته ای خاص ایجاد گردد تا نیروهایی توانمند برای فن قصه گوی تربیت شوند.
آنچه در این مقاله به آن پرداخته شد، درواقع بررسی نظام آموزشی کشور و رویکردهای موجود در آن بود و سعی شد با تکیه بر مطالب صاحب نظران، به جایگاه قصه گویی و تاثیری که می تواند بر مخاطبان داشته باشد مطالبی ارائه شود. آنچه به نظر می رسد این است که در قدیم در مکتب خانه ها بسیاری از مسائل با زبان قصه به مخاطبان منتقل می شد، اما در نظام آموزشی امروزی از این ابزار سود برده نمی شود؛ حال آنکه در کتاب های جدید آموزش ابتدایی درس هایی با زبان قصه برای کودکان گنجانده شده است، که این امر می تواند جایگاه سابق قصه و قصه گویی را در نظام آموزشی تجدید کند.
دراین مقاله نویسنده با تجاربی که در مدت کار در کانون پرورش فکری کسب کرده و با حضور در جشنواره های قصه گویی یه این نتایج دست یافته است که:
کتاب های موجود در کتابخانه های کانون منابع بسیار مناسبی برای قصه گویی هستند، اما به دلیل این که ارتباط بین مراکز کانون و مدارس و به ویژه معلمان کم رنگ است، معلمین از این منابع آگاهی ندارند. با تشکیل گروه های قصه گویی در مدارس، حضور مربیان کانون در مدارس و ارائه ی قصه های جذاب و استفاده از شیوه های خلاق در قصه گویی توسط مربیان می تواند زمینه را برای بهبود وضعیت قصه گویی در مدارس فراهم کرد.
علاوه بر آن دوره های آموزش ضمن خدمت ویژه معلمین و معرفی منابع غنی ادبی به آن ها از سوی مراکزی نظیر کانون که قصه گویی را به عنوان یکی از فعالیت های اصلی در سر لوحه ی برنامه های خود دارد، می تواند جایگاه واقعی قصه گویی و نقشی که می تواند در آموزش و پرورش کودکان ایفا کند را به معلمین نشان بدهد.
برگزاری جشنواره های قصه گویی بین معلمین ابتدایی و همچنین جشنواره ی رقابتی بین مربیان کانون و معلمین مدارس نیز می تواند جایگاه قصه گویی رابهبود بخشد.
همچنین کانون به عنوان متولی قصه گویی در کشور باید در شیوه های برگزاری این فعالیت در کانون تجدید نظر انجام دهد تا زمینه ی بروز و ظهور استعدادهای جدید در قصه گویی فراهم شود. مثلا کانون می تواند قصه گویی و کتاب هایی در این زمینه و به ویژه کتاب قصه ها را به خانواده ها امانت دهد تا علاوه بر ایجاد فرهنگ مطالعه هنر قصه گویی در خانواده ها زنده بماند.
در این پست ساختنی طرز ساخت یک دوربین مداربسته را می آموزید. این دوربین مداربسته یک دوربین امنیتی عادی نیست و میتواند از طریق ایمیل با شما تماس بگیرد و تصاویر در ورودی را برایتان ارسال کند. وقتی فردی مقابل زاویه دوربین قرار می گیرد، دوربین یک عکس از آن می گیرد و آن را به ایمیل شما ارسال میکند.
این دوربین مداربسته سه قطعه اصلی دارد که تصویربرداری و ارسال ایمیل را انجام می دهند:
یک آردوینو Yun که در حکم مغز دوربین است و به شبکه وای فای خانه یا محل کارتان وصل میشود؛
یک سنسور PIR که نزدیک شدن افراد به در را تشخیص می دهد؛
یک وب کم USB که از تصاویر ارسالی به ایمیل را تهیه می کند؛
یک پرینتر سه بعدی – یا دسترسی به ارائه دهندگان خدمات پرینت سه بعدی – که دوربین درون آن قرار می گیرد.
ساخت دوربین مداربسته را با پیکربندی اتصال آردوینو به شبکه وای فای آغاز کنید.
کابل USB میکرو را به یک پریز یا خروجی یو اس بی کامپیوترتان وصل کنید. کامپیوتر را به وای فای آردوینو Yun وصل کنید. چند ثانیه بعد از روشن کردن آردوینو باید یک شبکه وای فای به نام ArduinoYun-XXXXXXXXXXXX” در لیست شبکه های در دسترس تان نمایش داده شود. با یک مرورگر وارد این
لینک شوید. حالا یک دکمه پیکربندی نمایش داده میشود. بعد از اینکه روی این دکمه کلیک کردید، نام روتر وای فای را انتخاب کنید و پسورد را وارد کنید.
حالا می توانید نام آردوینو، پسورد و تنظیمات دیگر را تغییر دهید؛ البته اینکار ضرورتی ندارد.
وقتی کارتان با تنظیمات آردوینو تمام شد، گزینه های پیکربندی و ری استارت را بزنید تا آردوینو به شبکه وای فای متصل شود.
حالا اسکچ ها را روی آردوینو آپلود کنید. دقت کنید که باید از آخرین نسخه روی Arduino IDE استفاده کنید.
حالا سنسور PIR را به آردوینو وصل کنید. VCC روی سنسور را به پین 5 ولتی آردوینو وصل کنید. پین GND را هم به پین GND وصل کنید. پین Out سنسور را هم به پین #2 آردوینو وصل کنید. یک LED هم به پین 13 وصل کنید تا بتوانید در حین انجام تست دید بهتری از عملکرد دستگاه داشته باشید.
کدهای تست اولیه سنسور PIR را دانلود کنید و آن را روی آردوینو آپلود کنید. قبل از اینکه دکمه آپلود را فشار دهید، آردوینو Yun را انتخاب کنید.
با استفاده از پورت کامیپوتر یا ابزارهایی مثل پوتی (Putty) آردوینو را به SSH متصل کنید.
ssh root@yun.local
اگر نتوانستید آی پی را برای yun.local تعریف کنید، آدرس IP آردوینو را پیدا کنید و در کد بالا از این آدرس استفاده کنید؛ مثلاً ssh root@192.168.1.8 .
با تایپ کردن YES کلید RSA را قبول کنید. حالا می توانید فرمان های شل موردنظرتان را به دستگاه بدهید.
آردوینو را به وب کم وصل کنید و کارت SD را در آن قرار دهید. حالا فرمان های زیر را ر SSH prompt آردوینو تایپ کنید تا پکیج fswebcam که کار عکس گرفتن را انجام می دهد، نصب شود.
اگر یک یا چند مورد از کلید های لپ تاپ شما جدا شده و به فکر خرید یه کیبورد جدید برای لپ تاپ خودتون هستین پیشنهاد میکنم این مطلب رو حتما مطالعه کنید.
تو این مطلب من کمکتون میکنم تا یاد بگیرید چطور بدون اینکه نیاز باشه کیبورد جدید برای لپ تاپ خودتون تهیه کنید کلید افتاده شده را به حالت اول برگردونید پس تا انتهای این آموزش با من همراه باش….
معمولا کلید های کیبورد لپ تاپ به دلایل مختلف (خیلی وقتا به خاطر یکسری دلایل عجیب و غریب ) جدا میشه مثل شکل زیر :
تعمیر کیبورد لپ تاپ
در چنین شرایطی به راحتی میشه کلید افتاده شده رو به حالت اول برگردوند . نکته ی مهمی که باید بگم اینه که نحوه ی اتصال کلید ها هیچ روش استانداردی نداره و همه ی کیبورد ها شبیه به هم نیستن ولی خب این دلیل نمیشه که ما نتونیم مشکل رو رفع کنیم
و امروز میخواهیم یاد بگیریم چطور بفهمیم که چطور باید کلید افتاده شده رو به روش درست به محل مورد نظرش وصل کنیم حتی اگر ندونیم که به چه روشی باید وصل بشه ! حالت های متفاوتی که ممکنه برای کلید های صفحه کلید (یا همون کیبورد) لپ تاپ شما بوجود بیاد رو برسی میکنیم :
حالت اول :
در این حالت که طبق عکس مشخص شده هم کلاهک کلید و هم نگه دارنده های کلید جدا شده و نمیدونیم که چطور باید این کلید ها رو سرجاش وصل کنیم .
خب در این حالت ما میتونیم یه کلک کوچیک بزنیم و بیایم از کلید های سالم روی کیبورد کمک بگیریم و ببینیم که تو این کیبورد چطور نگه دارنده ها به پین های روی کیبورد متصل شده . برای جدا کردن کلاهک میتونید به ارامی یک کلاهک سالم را به سمت بالا بکشید دقت کنید اگر از وسیله یا اهرم خاصی استفاده میکنید زیر نگه دارنده های کلاهک نرود تا زمانی که کلاهک را به سمت بالا میکشید دوباره نگه دارنده هم جدا بشه . بعد از جدا کردن کلاهک میتونید ببینید که چطور نگه دارنده ها به صفحه کیبورد متصل شده اند و در این حالت به راحتی میتونید نمونه جدا شده را شبیه به نمونه سالم سرجاش وصل کنید .
نمونه ی سالم جدا شده کیبورد
برای مثال در شکل زیر نگه دارنده ها از طریق 4 نقطه به کیبورد متصل شده است
نگه دارنده های روی کیبورذ
دقت کنید در تمام نمونه ها ابتدا نگه دارنده به کیبورد وصل شده سپس کلاهک با فشار بر روی نگه دارنده ها متصل خواهد شد. نکته دیگه ای که هست اینه که دقت کنید در تمام نمونه ها نگه دارنده ها باید فیکس باشند اگر دیدید کامل فیکش نشده و جابجا میشه کامل به پوینتر ها ی کیبورد متصل نشده و باید برسی و کنید و مشکلشو حل کنید.
نمونه ی سالم جدا شده کیبورد
مانند نمونه سالم کیبورد را جایگذاری کنید
حالت 2:
ببینید دوستان در این حالت شما چاره ای ندارید جز اینکه کلاهک یا نگه دارنده یا کلید جدید تهیه کنید برای تهیه کلید جدید میتونید به تعمیرکار های در سطح شهر خود مراجعه کنید و ازشون بخواین که یک نمونه از کلید مورد نظرتون رو به شما بدن . درواقع هزینه ای برای تعمیرکار نداره و همشون هم بدون استثنا کیبورد های اوراقی تو وسایلشون دارن تها کاری که باید انجام بدین اینه که به یکی از این مراکز مراجعه کنید و ازشون بخواین نمونه کلید مورد نیاز رو از وسایلشون به شما بدن
برا یاینکه بفهمید کلید و نگه دارنده شما از چه نوعی هست طبق حالت 1” میتونید به راحتی متوجه شوید و دقیقا کلید مورد نیازتون رو تهیه کنید و به روش گفته شده در حالت 1” بعد از تهیه کلید ان را وصل کنید و مشکل کیبورد رو حل کنید
کلید اسپیس یا اسپیس بار کمی با بقیه کلید ها متفاوت تر وصل میشود که در اینجا به برسی اون میپردازیم:
space-bar
تقریبا در بیشتر کیبورد ها یک نگهدارنده ی فی بلند قرار گرفته که ممکنه به دلایل مختلف از داخل گیره و نگه دارنده ی روی کیبورد جدا بشه یه اگر ممکنه کلاهک اسپیس بار کج بشه یا …. که برای این حالت همانند روش های قبلی کلاهک اسپیس بار را جدا کنید و سپس نگه دارنده ی فی ان را هم مانند شکل جدا کنید:
اسپیس بار را جدا کنید
حالا میله ی فی که جدا کردین ره همانند شکل به نگه دارنده های روی کیبورد وصل کنید :
میله ی فی اسپیس را وصل کنید
حالا همانند شکل کلاهک اسپیس را به بر روی میله ی فی نگه دارنده گذاشته و با انگشتان دستتون فشار بدید تا گیره های کلاهک وصل شوند:
کلاهک اسپیس را وصل کنید
و تمام مشکل اسپیس بار باید حل شده باشه
حالت 3 :
حالت سومی که ممکنه برای کیبورد لپ تاپتون پیش بیاد اینه که علاوه بر اینکه کلاهک و نگه دارنده گم شدن پوسته سیلیکانی زیر کلاهک که در واقع وظیفه ی اتصال دو پد سیلکانی کیبورد را بر عهده دارد گم شده یا خراب شده باشه :
پد کنده شده
در این حالت شما دو راه دارید :
روال کار بصورت زیر هست :
ابتدا کلاهک و نگه دارنده ها را از یک نمونه سالم طبق مواردی که در حالت های 1 و 2 گفته شد جدا کنید سپس پوسته سیلیکانی مورد نظرتون رو با یک ف نوک تیز مثل کاتر یا چاغو با دقت طبق عکس جدا کنید دقت کنید هر چقدر دقت کارتون بیشتر باشه و پوسته ای که در اوردین محل اتصالش رو کیبورد صاف تر و تمیز تر در بیاد موقع چسبوندنش کارتون راحت تر و ساده تر میشه
جداسازی پوسته سیلیکانی
پد سیلیکانی جدا شده
خب تا اینجا که تونستیم یک نمونه سالم رو جدا کنیم فقط باید بچسبونیم جای کیبورد خراب و تمام. برای چسبوندن پوسته سیلیکانی ابتدا به محل اتصال ان کمی چسب بریزید (بهتره چسب تاچ یا امثالهم باشه) سپس به محل مورد نظر بچسبونید فقط دقت کنید که حتما در مرکز قرار بگیره که در زمان فشرده شدن کلید اتصال پد ها به درستی برقرار بشه.
نمونه ی متصل شده
بعد از اتصال چند لحظه صبر کنید تا چسب اثر کنه و سپس طبق مراحل 1 و 2 ادامه مراحل را طی کنید
مواردی که ممکنه در رفع موارد مربوطه براتون پیش بیاد :
در این حالت اگر در زیر کلاهک به گیره های ان با دقت نگاهی بی اندازید که گیره های ان شکسته نباشد . در صورتی که گیره های ان شکسته چاره ندارید جز اینکه از یک کلاهک جدید استفاده کنید یا اگر خم شده میتونید با چسب قطره ای یا امثالهم گیره مربوطه رو درست کنید . اگر گیره ها سالم بودند نگه دارنده ها را چک کنید که شکستی نداشته باشند که اگر شکستی وجود داشت باید رفع کنید یا با یک نمونه سالم تعویض کنید .
در صورتیکه شکستگی بر روی کلاهک و گیره وجود نداشت و هنوز نتونستید کلاهک رو وصل کنید تنها دلیل ان این است کلاهک را به درستی بر روی نگه دارنده ها قرار ندادین و یک بار محل اتصال این دو را باهم برسی کنید سپس دوباره امتحان کنید مطئنم اینبار مشکلتون حل میشه
در این حالت هم تنها در صورتی نگه دارنده ها وصل نمیشوند که گیر های ان شکسته باشه در غیر اینصورت تنها دلیل ان روش اتصال انهاست که از نمونه ی سالم روال کار خودتون رو برسی کنید و اگر نتونستید وصل کنید عکسی ارسال کنید تا روش اتصال توضیح داده شود
افتادن گوشی آیفون در آب یکی از رایج ترین اتفاق هایی است که برای کاربران آن ها رخ میدهد و متاسفانه اغلب منجر به بروز مشکلات و صدمات جبران ناپذیری میشود. در ادامه این مطلب قصد داریم به آموزش نحوه تعمیر گوشی سامسونگ و آیفون آب خورده بپردازیم. با موبایل کمک همراه باشید.
آب یک رسانای الکتریکی است و تماس آن با قطعات الکترونیکی ممکن است صدمات جبران ناپذیری را به بار آورد. متاسفانه خرابی ناشی از آب خوردگی یکی از رایج ترین مشکلات گوشی های موبایل و آیفون های اپل محسوب میشود. اگرچه اغلب گوشی های مدرن تر از استانداردهای ضد آب بهره میبرند، اما با این حال در برابر نفوذ آب حساس هستند و اگر اجزای داخلی آن ها بنا به هر دلیل با آب در تماس باشد، احتمال سوختگی و از کر افتادن دستگاه بسیار بالا خواهد بود.
زمانی که گوشی آیفون شما با آب در تماس باشد باید خیلی سریع عمل کنید و سرعت عمل شما تعیین کننده میزان خسارت وارد بر گوشی خواهد بود. اگر سریع عمل کنید، شاید بتوانید گوشی خود را نجات دهید، اما اگر کند باشید و درست عمل نکنید، ممکن است برای همیشه گوشی آیفون خود را از دست دهید. بنابراین مطالعه این مقاله و کسب آمادگی لازم برای مقابله با گوشی سامسونگ یا آیفون آب خورده یک امر ضروری خواهد بود که توصیه میکنیم به هیچ وجه آن را نادیده نگیرید. با موبایل کمک همراه باشید.
اولین کاری که باید انجام دهید خشک کردن گوشی است. اگر آیفون در آب غوطه ور شده یا با آب در تماس بوده، خیلی سریع آن را از آب خارج کنید و با یک دستمال مناسب سطح آیفون را پاک کنید. بدنه گوشی را کاملا خشک کنید تا هیچ آبی روی آن قرار نداشته باشد. دقت کنید که بهتر است گوشی را زیاد تکان ندهید و در حالت هایی نگیرید که ورود آب به داخلی آن امکانپذیر شود. حتما دقت کنید که آب را از بخش هایی مثل جک هدفون، شیارهای مربوط به اسپیکر، سیم کارت و غیره پاک کنید. هرچقدر در این مرحله سریعتر و دقیق تری باشید، احتمال نجات آیفون آب خورده شما هم بیشتر میشود.
اگر آیفون شما در کیس یا قاب خاصی قرار دارد، ابتدا سریعا آیفون را از آن خارج کنید و سپس دستگاه را خشک نمایید. بعد از اینکه بدنه اصلی گوشی خشک شد، خشاب سیم کارت را از آن خارج کنید و مجرای سیم کارت گوشی را خشک نمایید. به هیچ وجه در این مرحله دکمه های فیزیکی آیفون ب ویژه دکمه هوم و پاور آن را فشار ندهید، هیچ ومی ندارد که در این مرحله عملکرد آیفون آب خورده را تست کنید.
بعد از اینکه بخش خارجی بدنه آیفون آب خورده را کاملا خشک و تمیز کردید، به آرامی دکمه پاور آن را فشار دهید تا متوجه شوید که آیا آیفون خاموش شده یا خیر. اگر آیفونتان خاموش شده باشد، شانس تعمیر آن کاهش پیدا میکند و به احتمال زیاد نفوذ آب به داخل بدنه گوشی سبب شده که برد یا قطعات دیگر گوشی از کار بیفتند، اما اگر آیفون روشن بود، جای امید بیشتری باقی است. در این شرایط خیلی سریع دکمه پاور را نگه دارید و آیفون آب خورده را خاموش کنید. در نظر داشته باشید که خاموش کردن گوشی به این معناست که دیگر جریان الکتریکی در آن وجود ندارد و نبود جریان به معنای عدم امکان بروز اتصال کوتاه خواهد بود.
حالت نوبت به رطوبت و نم زدایی میرسد! برای انجام این کار میتوانید از برنج طبخ نشده یا ژل سیلیکا استفاده کنید. هر دو مورد نام برده شده خاصیت جذب رطوبت و نم بسیار بالایی دارند و به شما کمک میکنند تا گوشی سامسونگ یا آیفون آب خورده را نجات دهید. اگر از ژل سیلیکا استفاده میکنید، گوشی را در نزدیکی یک جای خشک (مثلا نزدیک بخاری یا شومینه) قرار داده و ژل های سیلیکا را روی آن بگذارید تا کاملا همه قسمت های آیفون را بپوشانند. بهتر است بسته های ژل سیلیکا را به گونهای بچینید و آیفون را در آن ها قرار دهید که کاملا گوشی را احاطه کنند.
آیا در خانه یا محل کار پرینتر قدیمی دارید که چند ماه است استفاده نشده؟ شاید شما فکر کنید که این پرینتر قابل استفاده نباشد اما اگر این پرینتر قدیمی از نوع جوهرافشان باشد می توان کاتریج خشک شده ی آن را به طریقی تعمیر و استفاده کرد.
کاتریج ها در نوع های گوناگونی وجود دارند اما نوع معمول آن که در اکثر پرینترها به کار می رود با نام DOD شناخته می شود که ما در اینجا یعنی هاو کن یو” و در این قسمت ۲ روش تعمیر آن را به شما آموزش خواهیم داد.
مودم مخفف عبارت مودولاتور- دمودولاتور به معنی مبدل آنالوگ به دیجیتال و دیجیتال به آنالوگ است. به این مفهوم که مودم داده را به صورت آنالوگ از خط تلفن گرفته و به صورت دیجیتال به کامپیوتر و بالعکس میدهد.
تا چند سال پیش مودمهای Dial-Up که ممکن بود به صورت اینترنال یا اکسترنال باشند، رایج بودند اما امروزه مودمهای ADSL رایج و پرسرعت هستند.
مودمهای Dial-Up نمیتوانستند از خط تلفن همزمان برای اینترنت و تلفن استفاده کنند و در صورت زنگ تلفن، اینترنت قطع میشد اما با ورود و عرضه مودمهای ADSL از خط تلفن، به راحتی میتوان هم برای اینترنت و هم برای تلفن به طور همزمان استفاده کرد. این مودمها باید به برق و سیستم کامپیوتر و خط تلفن متصل باشند. مودمهای ADSL دو نوع سیمی و بیسیم دارد. نوع سیمی آن با یک کابل USB و یک کابل شبکه (LAN) میتواند به سیستم وصل شود و نوع بیسیم آن به صورت وایرلس و بدون اتصال کابل از طریق هوا و امواج الکترومغناطیسی وصل میشود. نوع بیسیم آن به خاطر قابلیت اتصال به گوشیها و تبلتها رایجتر است.
ابتدا مودم را به برق متصل کرده و با کابل LAN به سیستم وصل کنید. آدرس IP سیستم را به صورت خودکار قرار دهید. سپس مرورگر اینترنت را باز کرده و در قسمت آدرس، آدرس IP مودم را تایپ کنید (اگر IP مودم را نمیدانید از قسمت Details کارت شبکه سیستمتان، DHCP IP همان IP مودم است.)
تنظیمات را طبق شکل انجام دهید. دانستن این نکته مهم است که پیکربندی مودم ADSL سیمی با بیسیم متفاوت است و بیسیم تنظیمات شبکه بیسیم را هم دارد که سیمی ندارد. همچنین بدانید که دو عدد VPI و VCI اعدادی هستند که ISPای که از آن اینترنت خریداری کردید را به شما نشان میدهد، همینطور نام کاربری و رمز اینترنت را هم همان ISP به شما میدهد.
در این قسمت IP را روی حالت خودکار قرار دهید.
و سپس از قسمت Details کارت شبکه، IP را خواهید دید.
حال DHCP IP را در مرورگر تایپ کنید و Enter را بزنید تا وارد پنل شوید. در این مرحله پس از زدن این آدرس مودم از شما یک نام کاربری و یک پسورد را خواهد خواست، بصورت پیش فرض این دو حرف انگلیسی admin و admin است.
در ادامه مراحل زیر را انجام دهید:
در قسمت بالا VPI , VCI را وارد کرده و بر روی Next کلیک کنید.
در قسمت بعدی PPPOE را انتخاب و نام کاربری و رمز عبور اینترنت را وارد کنید.
در این مرحله میتوانید IP مودم را عوض کرده و یا DHCP را فعال یا غیرفعال کنید:
به همین راحتی پیکربندی مودم به پایان میرسد.
دراهمیت قصه صوتی گویی و خواندن با کودکان می توان با نقل قولی از افلاطون صحبت را شروع کرد . افلاطون می گوید:
باید پرستاران و مادران را وادار کنیم فقط حکایاتی را که پذیرفته ایم برای کودکان نقل کنند و متوجه باشند پرورشی که روح اطفال از راه گفتن حکایات به دست می آورد ، به مراتب بیش تر از تربیتی است که جسم آن ها با ورزش پیدا می کند.»
قصه ها و افسانه ها همواره در رشد و کمال ذهنی و فرهنگی انسان ها مؤثر بوده اند و به نوعی زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم ، شیوۀ کار و تولید آن ها و رفتار ، تفکر ، احساس ، مذهب ، اخلاق و اعتقادات هر جامعه را نشان داده اند.
انسان ها برای فرار از ناکامی ها و نابرابری ها ی اجتماعی و اقتصادی و محرومیت های گوناگون،آرزوها ی شان را با آرامش خیال در قالب افسانه ها، قصه ها ، متل ها ، ترانه ها و لالایی ها گفته اند.
قصه از ابتدای آفرینش تا کنون وجود داشته است و شاید نخستین قصه ، قصۀ آدم و حوا و نخستین قصه گو حضرت آدم باشد که ماجرای رانده شدنش از بهشت را برای فرزندانش تعریف کرد.
قصه گویی هم چنین به عنوان روشی برای آموزش ارزش های اجتماعی و اخلاقی استفاده شده. تأکید افلاطون و ارسطو بر قصه گویی برای کودکان نیز از همین جنبه است .
قصه دربارۀ انسان ها و اشیاء به صورتی متفاوت و با زبانی خوشایند ،آن ها را به آموختن ترغیب می کند.
درون مایۀ اصلی قصه ها آرزوی انسان ها بوده و هست . در واقع انسان ها نیازهای شان را با زبانی ساده و قابل فهم در قصه بیان می کنند. طرح مسائل هیجان انگیز و عجیب و ظهور عوامل طبیعی ، غیر طبیعی و متافیزیکی باعث می شود شنوندگان از شنیدن قصه لذت ببرند و انگیزۀ یادگیری در آن ها بیش تر شود .
کودکان با شنیدن افسا نه ها ، اسطوره ها و قصه های قومی دربارۀ جهان و آنچه در آن است اطلاعاتی به دست می آورند و در ذهن خود ، آرزوهای مطلوبشان را شکل می دهند . تقریباً تمام افسانه های اقوام و ملل گوناگون این ویژگی را دارند.
در قصه تمایلات درونی افراد تجسم خارجی می یابد و چهره ها و حوادث آن قابل فهم می شود. در طب سنتی هندو برای بیماران روانی قصه ای می گفتند که مشکل خاص او را مجسم می کرد و از او می خواستند دربارۀ آن فکر کند . در این روش انتظار داشتند وقتی بیمار به داستان فکر می کند ، هم ماهیت دشواری ها و گرفتاری های آزاردهندۀ زندگی خود ر ا بشناسد و هم راه حلی برای درمان آن پیدا کند . از میان آن چه داستان دربارۀ ناامیدی ها ، امید ها و پیروزی انسان بر دشواری ها و گرفتاری ها می گفت ، بیمار می توانست نه فقط چاره ای ب:.۸’ای مشکل خود بیابد ، بلکه هم چون قهرمان داستان راهی نیز برای بازیابی خویش کشف می کرد .
اما اهمیت قصه تنها برای کمک به رشد انسان و آموختن روش های درست ِ زندگی نیست . قصه وقتی درمان کننده است که بیمار به جزییاتی از داستان فکر کند . جزییاتی که بیانگر مشکلات و کشمکش های درونی و کنونی زندگی فرد است و به او کمک می کند به راه حل های فردی برسد.
کودکی که با شنیدن قصه باور کرده است یک چهرۀ به ظاهر نفرت انگیز و خطرناک ممکن است ، به طرز سحرآمیزی تغییر ماهیت دهد و به بهترین و دوست داشتنی ترین دوست و ناجی تبدیل شود ( مثل داستان دیو و دلبر یا شاهزاده خانم و قورباغه) می تواند باور کند کودکی را که نمی شناسد ، می تواند بهترین دوست او
شود .اعتقاد به حقیقت قصه به او جرئت می دهد در نخستین برخورد با یک کودک ناشناس خود را کنار نکشد .
قصه ها هم شادی آفرینند و هم آموزنده . در قصه ها از واژه هایی استفاده می شود که کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد .
اما بهترین شیوۀ قصه گویی کدام است ؟ در این زمینه ، روش های متفاوتی هست . از جمله این که لازم است بعد از گفتن هر قصه یا هنگام قصه گویی به کودک فرصت دهیم به قصه فکر کند و دربارۀ آن حرف بزند . این روش از نظر عاطفی و عقلی برای کودک بسیار مفید است.
برای این که داستان توجه کودک را جلب کند بهتر است سرگرم کننده باشد و کنجکاوی او را برانگیزد . هم چنین لازم است تخیل کودک را فعال کند و به او کمک کند توانایی ذهنی اش را افزایش و احساساتش را توضیح دهد.
بهتر است داستان با همۀ جنبه های شخصیتی کودک ارتباط داشته باشد و از نیازهای کودکانه وی سوء استفاده نکند . قصه باید نیازهای درونی کودک را جدی بگیرد و اعتماد او را به خود و آینده اش تقویت کند.
آگاهی دادن به کودک دربارۀ دنیایی که در آن زندگی می کند ، پرورش عادت های مفید و ایجاد عزت نفس و حس استقلال طلبی و گسترش خلاقیت از مهم ترین هدف هایی است که در قصه گویی برای کودک دنبال می شود.
تاثیر قصه گویی و فواید داستان کودکانه گویی بر تربیت کودک کمکی بزرگ به والدین است. کودک شما اختلالات رفتاری دارد که شما بعد از امتحان کردن هزار و یک راه متاسفانه گاهی به تنبیه رو می آورید اما بهتر است دست نگاه دارید و با اصول و روشهای درست تربیت کودک با قصه خواندن بیشتر آشنا شوید.
گاهی یک قصه می تواند تاثیری بر زندگی و آینده ی کودک بگذارد که ده ها آموزش از آن عاجز است
اختلال های رفتاری طبقه ای از رفتار کودک است. کودکانی که رفتارشان به این طبقه تعلق دارد از میزان شرارت و شیطنتی که ویژگی گروه سنی آن هاست پا را فراتر می گذارند. آن ها به طور جدی حقوق مسلم دیگران را زیر پا می گذارند و یا قوانین عمده اجتماعی را خدشه دار می کنند. گاهی بسیاری از کودکان از نظر هیجانی نیز با مشکل رو به رو می شوند و در معرض افسرده شدن قرار می گیرند. اختلالات هیجانی رفتاری به شرایطی اطلاق می شود که در آن پاسخ های هیجانی و رفتاری در مدرسه با هیجان های فرهنگی، سنتی، و قومی تفاوت داشته باشد؛ به طوری که در عملکرد تحصیلی فرد، مراقبت از خود، روابط اجتماعی، سازگاری فردی، رفتار در کلاس و سازگاری در محیط کار نیز تأثیر منفی داشته باشد. اغلب کودکان با اختلالات رفتاری احساسات منفی دارند و با دیگران بدرفتاری می کنند. در بیشتر موارد، معلمان و هم کلاسی ها آن ها را طرد می کنند، در نتیجه فرصت های آموزشی آنان کاهش می یابد. به رغم مشکلات فراوانی که این کودکان با آن مواجه اند، بیشتر آن ها تا سال ها پس از ورود به مدرسه شناسایی نمی شوند مگر این که اختلالات رفتاری و مشکلات تحصیلی آنان تشدید شود.
بسیاری از بزرگسالان تحمل رفتارهای کودکان با اختلالات رفتاری را ندارند و به تنبیه آنان نیز متوسل می شوند. این کودکان در مقایسه با همسالان بهنجار خود در جنبه های مهم زندگی محدودیت دارند و در تعاملات اجتماعی با مشکلات جدی مواجه اند. ناتوانی های این کودکان از رفتارهای آن ها ناشی می شود. قصه درمانی در سال های اخیر به صورت یکی از فنون بازی درمانی مطرح شده است. استفاده از قصه درمانی به مثابه یک فن درمانی فقط به درمان مشکلات روان شناختی کودکان منجر نمی شود. در قصه درمانی فرض بر این است که تغییر در زبان و ادبیات قصه های زندگی فرصت های جدیدی برای رفتار و روابط با دیگران ایجاد می کند.
کودکان از طریق داستان ها و افسانه ها با حقایق و تجربه های زندگی آشنا می شوند. تأثیرپذیری از شخصیت های قصه، تقویت قدرت فهم و بیان، پرورش خلاقیت، آموزش زبان و افزایش گنجینه واژگان کودکان نیز از دیگر تأثیرهای آموزشی و تربیتی داستان سرایی به شمار می روند. در واقع داستان خلاقیت گسترده ای است که با آن هر فردی می تواند عقاید به ظاهر نامعقول را بازیابی و آن ها را جایگزین و استفاده سازنده از آن ها را مطرح کند.
داستان سرایی به مثابه تدبیری مداخله ای برای آموزش می تواند دانش آموزان را به کشف معنای منحصر به فرد بودن خود ترغیب کند و توانایی آن ها را برای برقراری ارتباط واقعی بین افکار و احساسات افزایش دهد. مهارت های کلامی می تواند توانایی دانش آموزان را برای حل و فصل اختلاف بین فردی به صورت آرام و توأم با بحث و گفت و گو افزون سازد. بیان داستان و نیز گوش فرا دادن به آن دانش آموزان را به بهره گیری از تخیلاتشان تشویق می کند. این تخیل قوی می تواند اعتماد به نفس و انگیزش شخصی را در دانش آموزان افزایش دهد، زیرا آنان خود را برای نیل به امیال و آرزوهایشان شایسته و توانا تصور می کنند.
قصه ها می تواند از نظر تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی در کودک نیز موثر واقع شوند
قصه ها می تواند از نظر تربیت اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نیز موثر واقع شوند و بسیاری از مقررات، هنجارهای اجتماعی و دستورالعمل های زندگی را منتقل کنند. چگونگی روبرو شدن با مشکل ها، حل آن ها و بسیاری از الگوهای رفتاری در گروه ها و طبقه های مختلف اجتماعی و سنی در داستان ها بیان می شود. اگر والدین یا درمان گران قادر به فهم افکار سری کودک یا شناسایی احساس های پنهان او باشند، هر اندازه تفسیرهای انجام شده نیز درست باشند، باز این فرصت از کودک گرفته می شود که خود از طریق شنیدن پی در پی داستان و تفکر درباره آن به احساس رویارویی موفقیت آمیز با مشکل خود دست یابد. به همین دلیل است که رویکردهای داستانی به روان درمانی تأکید دارد و قصه ها در چگونگی رفتار و واقعیت های کودکان نقش موثری ایفا می نماید. قصه ها به کودکان راه حل هایی ارائه می دهند که غیرمنتظره و شگفت انگیز و در عین حال شدنی و مثبت هستند. تلاش پژوهش گران و درمان گران منجر به استفاده از ادبیات و قصه و قصه درمانی شده است.
برخی از مسائل کودکان با مشکلات عاطفی و رفتاری از ضعف آگاهی و بهره نبردن از مهارت های اجتماعی، الگوی کلامی صحیح، رفتارهای جامعه پسندانه، مهارت های ارتباطی و دوست یابی، مسئولیت پذیری، و غیره ناشی می شود؛ پس آموزش این مهارت ها به این کودکان ممکن است تا حدودی از بروز این مشکلات پیشگیری کند. درمان گران و روان شناسان کودک می توانند جدیت بیشتری برای استفاده از قصه در مداخله های درمانی کودکان و نوجوانان نشان دهند و والدین و معلمان بهتر است استفاده گسترده تر از قصه های هدف دار را در برنامه های آموزشی و تربیتی کودکان بگنجانند به خصوص که این امر در سنت تربیتی فرهنگ ما جایگاه خاص خود را هم دارد.
در این جا چند نمونه از راهبردهای مهارت های اجتماعی را ذکر می کنیم که مربیان می توانند برای آموزش آن ها از داستان استفاده کنند و برای این که کودک مطالب را بهتر درک کند از سوال های نیمه سازمان یافته نیز کمک بگیرند. این راهبردها به کودکان پرخاش گر کمک می کند تا تمایلات و رفتارهای پرخاش گرانه خود را مهار کنند.
- پیوستن به فعالیت های دیگر
- ابراز خشم با لحن آرام
- ترک صحنه
- نپذیرفتن تقاضاهای دیگران به شیوه ای مودبانه
- یادآوری سودمندی و مزایای رفتار مناسب
- نادیده انگاشتن رفتار نامطلوب دیگران
- استفاده از جمله های تلفیقی
درباره این سایت